یکی از مسائل و مواردی بسیاری از کشورها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند تورم است. همه ما با مسائل و مشکلات تغییرات نرخ تورم از سال 1399 تا 1400 مواجه شده‌ایم. در واقع باید اشاره شود که تورم نرخی است که به واسطه آن، قیمت کالا‌ و خدمات مختلف افزایش پیدا می‌کند. بنا به عبارتی دیگر قیمت اجناس و کالاها یا خدمات ممکن است بعد از گذشت مدت زمانی بصورت تدریجی افزایش پیدا کند که به این افزایش قیمت‌ها تورم اطلاق می‌شود. تورم می‌تواند علل خاص خود را داشته باشد و به عوامل بسیار گوناگونی وابسته است. در این مطلب از وب سایت اس دیتا قصد داریم به تغییرات نرخ تورم از سال 1399 تا 1400 بپردازیم و اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

تورم در سال 1399:

قابل ذکر است که در نظام اقتصادی (در هر کشور)، مقروض بودن دولت به نظام بانکی،  باعث افزایش نقدینگی در سطح کشور می‌شود که این موضوع با افزایش تقاضای کل در جامعه و سپس منجر به تورم خواهد شد. بنا به عبارتی ساده‌تر می‌توان اذعان داشت که یک رابطه مستقیم بین سطح عمومی قیمت‌ها و نقدینگی در کشور وجود دارد. زمانی که پول عرضه شده در یک جامعه بسیار بیشتر شود، سبب می‌گردد که قیمت‌های کالاها و خدمات افزایش یابد. نکته‌ مهم و قابل توجه این است که اگر مقروض بودن دولت از طریق اوراق باشد، این مسئله نیز منجر به بالا رفتن نرخ بهره در جامعه خواهد شد و سرمایه گذاری بخش خصوصی را به شدت کاهش خواهد داد که در حال حاضر این اتفاق در حال رخ دادن است و تورم رو به افزایش!

نرخ تورم بصورت معمول برای خانواده‌های شهری و روستایی با یکدیگر تفاوت دارد. برای محاسبه و پیش بینی نرخ تورم در کشورهای مختلف، باید الگوهای مختلفی توسط کارشناسان و متخصصان در این زمینه معرفی شود و سپس بر اساس آن نرخ تورم را پیش بینی کرد. در سال‌های اخیر کشورمان ایران با تورم بالایی در حال درگیری است. لازم به ذکر می‌باشد که در راستای خروج آمریکا از شرایط برجام و همچنین فشارهای سیاسی علیه ایران، از اواخر سال 96 اقتصاد ایران با یک شرایط بسیار بحرانی و نامناسب مواجه شد. در طی این چند سال اخیر شاهد افزایش بی وقفه نرخ ارز و همچنین نرخ تورم بوده‌ایم که به تبع مشکلات و مسائلی را برای ایرانیان به وجود آورده است.

در سال 1399 تورم ایران نسبت به سال‌های گذشته افزایش بسیاری داشت که البته دلایل مختلفی می‌تواند بر نرخ تورم تأثیرگذار باشد (افزایش نرخ تورم فقط به مسائل سیاسی بستگی ندارد). بررسی‌ها و تحلیل‌های مختلفی که بر روی قیمت کالاها و اجناس مختلف انجام شد، آمارهایی درباره نرخ تورم در سال 99 را حاصل کرد که این آمار و ارقام بصورت زیر می‌باشد:

• بنا به گزارشات، نرخ تورم در سال 1399 به 36.4 درصد رسید.

• بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه در سال 99 مربوط به استان چهارمحال و بختیاری (٥٨,٥ درصد) بوده و کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان قم (٤٢.٩ درصد) است.

• در اسفند ماه ١٣٩٩ عدد شاخص کل برای خانوارهای کشور به ٢٩٨,١ رسید که نسبت به ماه گذشته (بهمن ماه) 1.8 درصد افزایش داشته است.

• در اسفند ماه سال ١٣٩٩ بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور مربوط به استان کرمان با ٢.٧ درصد افزایش و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان گیلان با 0.8 درصد افزایش ثبت شده است.

• بیشترین نرخ تورم دوازده ماهه (در خانوارهای شهری) مربوط به استان کرمانشاه (٣٩.٤ درصد) و کمترین آن مربوط به استان آذربایجان غربی (٣٢.٥ درصد) است.

• بیشترین نرخ تورم دوازده ماهه (در خانوارهای روستایی) مربوط به استان همدان (٤٣.٨ درصد) می‌باشد و کمترین مقدار آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان (٣٣.٢ درصد) است.

• بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه (در خانوارهای روستایی) مربوط به استان ایلام (٦١.٢ درصد) بوده و کمترین آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان (45 درصد) است.

شایان به ذکر می‌باشد که تورم ممکن است با شاخص قیمت مصرف‌ کننده نیز مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع شاخص قیمت مصرف کننده میانگین ​​تغییر قیمت‌هایی را در طول زمان‌های مختلف اندازه‌گیری می‌نماید که مصرف‌ کنندگان باید برای سبد کالاها و خدمات پرداخت کنند که بصورت معمول این موضوع نیر تحت عنوان تورم شناخته می‌شود.

نمودار تغییرات نرخ تورم کالا در دهه 90: 

در دهه 90، ایران تحولات عمده‌ای را در زمینه نرخ تورم تجربه کرد. در ابتدای این دهه، با افزایش شدید تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، نرخ تورم به سرعت افزایش یافت. یکی از بالاترین نرخ‌ها در این دهه، در سال 1392 با رقم 45.1 درصد ثبت شد. پس از این دوره، با اجرای سیاست‌های ضدتورمی، نرخ تورم در سال 1396 به 9.6 درصد کاهش یافت. اما از سال 1397، مجدداً شاهد افزایش شدید تورم بودیم، به طوری که در اسفند 1400، نرخ تورم به حدود 48.7 درصد رسید

این تغییرات در نرخ تورم به دلایل مختلفی از جمله تحریم‌های اقتصادی، کاهش درآمدهای نفتی، افزایش نقدینگی و ضعف در سیاست‌های اقتصادی بود. پیامدهای این تغییرات تورمی شامل کاهش قدرت خرید مردم، افزایش هزینه‌های تولید، افزایش نرخ بیکاری و ایجاد رکود تورمی در اقتصاد کشور شد.

نمودار نرخ تورم سالانه در دهه 90:   

نمودار نرخ تورم سالانه ایران در دهه 90 نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی است که تحت تأثیر عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی قرار داشته است. از سال 1390 تا 1392، نرخ تورم به طور چشمگیری افزایش یافت و در سال 1392 به 45.1 درصد رسید که بالاترین میزان در این دهه بود. پس از این دوره، با اجرای سیاست‌های ضدتورمی و کنترل نقدینگی، نرخ تورم کاهش پیدا کرد و در سال 1396 به 9.6 درصد رسید.

با این حال، از سال 1397 به بعد و به ویژه بعد از اعمال مجدد تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی، نرخ تورم روند صعودی مجددی را آغاز کرد و تا سال 1400 به حدود 48.7 درصد رسید.

برای مشاهده نمودار دقیق نرخ تورم سالانه در این دوره، می‌توانید به منابع آماری معتبر یا گزارش‌های منتشر شده از بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی مراجعه کنید.

نرخ تورم نقطه ای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در دهه 90:

در دهه 90، نرخ تورم کالاهای خوراکی و آشامیدنی‌ها در ایران نوسانات زیادی داشت و افزایش چشم‌گیری را تجربه کرد. این تورم، به ویژه در سال‌های 1397 و 1398 به دلیل بحران‌های اقتصادی داخلی، افزایش قیمت ارز، تحریم‌ها و تغییرات در سیاست‌های اقتصادی دولت، به شدت بالا رفت. برای مثال، در سال 1397 نرخ تورم کالاهای خوراکی به حدود 85 درصد رسید که نشان‌دهنده افزایش شدید قیمت مواد غذایی در این سال‌ها بود

این افزایش نرخ تورم بیشتر به خاطر مسائل اقتصادی مانند کاهش ارزش ریال، افزایش هزینه‌های تولید و تغییرات در قیمت‌های جهانی کالاها بوده است. همچنین، سیاست‌های اقتصادی داخلی نیز بر این تورم تأثیر زیادی داشتند.

این تغییرات به صورت مستقیم بر قدرت خرید مردم تأثیر گذاشت و بسیاری از خانواده‌ها برای تأمین نیازهای اساسی خود با چالش‌های بزرگی روبرو شدند.

میزان تورم در فروردین ماه سال 1400:

در سال 1400 نیز شاهد تورم بالایی هستیم. در سال 1400 شاخص قیمت کالا و خدمات در فروردین ماه ۳۰۶.۱ درصد می‌باشد و هر سه نرخ تورم (ماهیانه، سالیانه و نقطه به نقطه) در فروردین ۱۴۰۰ رشد داشته است.

به آمار و ارقام زیر توجه کنید:

• بر اساس نرخ تورم سالیانه؛ نرخ تورم در فروردین ماه سال 1400 برابر ۳۸.۹ درصد است که نسبت به ماه قبل (اسفند 1399) ۲.۲ درصد رشد داشته است.

• نرخ تورم ماهانه در فروردین ماه سال 1400، ۲.۷ درصد اعلام شد و نسبت به ماه قبل ۰.۹ درصد افزایش داشته است.

• نرخ تورم نقطه به نقطه فروردین ۱۴۰۰ برابر با ۴۹.۵ درصد است و نسبت به ماه قبل  ۰.۸ درصد رشد داشته است. 

• قیمت خوراکی و آشامیدنی‌ها در فروردین ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۳.۵ درصد، پوشاک و کفش ۵۵.۶ درصد، مسکن ۲۹.۸ درصد، بهداشت و درمان ۴۴.۳ درصد، حمل و نقل ۵۶.۳ درصد و تفریح ۶۱.۷ درصد رشد داشت.

• میزان اجاره بها در فروردین ۱۴۰۰ نسبت به فروردین سال ۹۹، 6/30 درصد رشد داشته است و طی یک سال ۲۸ درصد نیز افزایش قیمت داشته است.

به نمودارهای زیر توجه فرمایید:

شاخص کل قیمت مصرف کننده خانوارهای شهری به تفکیک ماه در سال 99

( 100=95 )

شاخص کل قیمت مصرف کننده خانوارهای شهری به تفکیک ماه در سال 1400

( 100=95 )