اندازه بازار و محاسبه دقیق آن برای بسیاری از کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک اهمیت دارد. اگر شرکت شما یک کسب‌وکار استارتاپی باشد، اندازه بازار مهم‌ترین شاخصی است که باید آن را محاسبه کنید و پس از آن محصولات و خدمات خود را ارائه دهید! بعلاوه شرکت‌های بزرگ نیز برای تولید محصول جدید و ارائه آن به بازار در ابتدا باید از اندازه بازار خود آگاه شوند و بدانند آیا محصول تولیدی در بازار بازخورد مناسبی دارد یا خیر. محاسبه اندازه بازار باید کاملا دقیق و واقعی باشد تا چشم انداز مناسبی به شما بدهد، در غیر این صورت ممکن است با مشکلات متعددی مواجه گردید. در این مقاله از وب سایت اس دیتا قصد داریم تا به بررسی محاسبه اندازه بازار بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
اگر بخواهیم تعریفی دقیق از اندازه بازار را برای شما عزیزان عنوان نماییم، باید اشاره کنیم که اندازه بازار تعداد کل خریداران احتمالی محصول شما می‌باشد و آن را تعداد افرادی که در بخش خاصی از بازار، خریدار بالقوه هستند؛ تعریف می‌کنند. بنا به عبارتی دیگر در حالت عادی، اندازه بازار تنها تعداد مشتریان بالقوه‌ای است که می‌توانید محصول یا خدمات خود را به آنها بفروشید. اما مفهوم اندازه بازار در بسیاری از مواقع از این تعریف ابتدایی گسترده است.
به عنوان مثال شما قصد راه‌اندازی یک دام پزشکی در یک منطقه را دارید، باید بدانید آیا در آن منطقه افرادی هستند که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند یا خیر. همچنین اگر شما قصد احداث یک رستوران را داشته باشید، باید بدانید که آیا محل رستوران مناسب است؟ آیا رستوران می‌تواند مشتریان خود را جذب کند یا خیر؟ تمامی این مثال‌ها مواردی است که اهمیت اندازه بازار در سود دهی به کسب‌وکار شما را نشان می‌دهد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
به صورت کلی سه نوع اندازه بازار برای محاسبه سهم مورد انتظار کسب و کار شما وجود دارد که به صورت زیر به تشریح آنها می‌پردازیم:
به صورت کلی این شاخص می‌تواند شما را به این اطمینان برساند که آیا بازار بالقوه شما به اندازه کافی بزرگ است یا خیر. میزان کل نیاز بازار معمولاً اولین نوع اندازه بازار است که برای شرکت‌ها محاسبه می‌شود. اگر در مدل اندازه تخمین بازار، بازار بالقوه شما به TAM ختم شود، تعداد مشتریان و یا میزان سرمایه‌ای که به دست می‌آورید، بسیار است. در واقع TAM بزرگترین بخش را به خود اختصاص داده است و به معنای کل بازار قابل دستیابی برای یک محصول یا خدمت خاص یا کل نیاز بازار برای آن محصول یا خدمات است.
2)بازار هدف یا موجود:
بازار هدف یا بازار موجود اندازه بازاری است که کسب و کار شما می‌تواند به میزان واقعی به آن برسد. در واقع بازار هدف زیر مجموعه‌ای از میزان کل نیاز بازار است و گاهی اوقات به عنوان درصدی از میزان کل نیاز بازار (SAM) نیز شناخته می‌شود. بنا به عبارتی دیگر بازار هدف، بخشی از TAM می‌باشد که به معنای بازار در دسترس و موجود است و برای محصول یا خدمات شما مورد هدف قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر می‌توان آن را به عنوان “بازار بالفعل” محصول یا خدمات شما معرفی کرد.
سهم بازار مورد انتظار یک موضوع مهم برای محاسبه دو اندازه بازار ذکر شده در فوق است. در واقع سهم بازار مورد انتظار به شما کمک می‌کند تا بدانید چه سهمی از بازار را می‌خواهید هدف قرار دهید و انتظار دارید کسب و کار شما به چه چیزی برسد. بنا به عبارتی دیگر، این بخش هم زیرمجموعه‌ای از SAM است که می‌توان با دیدی واقع‌بینانه و در کوتاه مدت به آن دست یافت که عموما به سال‌های ابتدایی کسب و کار شما مربوط خواهد شد (SOM).
برای اندازه‌گیری اندازه بازار، دو روش وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:
1)محاسبه اندازه بازار از بالا به پایین
محاسبه از بالا به پایین اندازه بازار ساده است، اما این روش محاسبه غیر قابل اعتماد و بیش از اندازه خوشبینانه است. این روش، به اندازه بازار مرتبط برای محصول یا خدمات شما نگاه می‌کند و سپس محاسبه می‌کند که سازمان شما چقدر ممکن است از درآمد داشته باشد.
2)محاسبه اندازه بازار از پایین به بالا
در واقع این روش محاسبه از روش اول بهتر است، به دلیل آن که شما تمام تحقیقات بازار خود را انجام می‌دهید و صرفاً بر پیش‌بینی‌ها و روندهای کلی تکیه نخواهید کرد. با این حال، ارزیابی واقعی‌تر و دقیق‌تری از پتانسیل بازار خود دریافت خواهید کرد. بنابراین این روش برای محاسبه اندازه بازار بهتر و دقیق‌تر است.
این سوالی است که بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها از کارشناسان ما می‌پرسند! در واقع موضوعی که باید تا کنون آن را درک کرده باشید، این است که عوامل اصلی تأثیر گذار و مهم در اندازه بازار محصولات یا خدمات ارائه شده توسط سازمان شما، همان عواملی هستند که در بخش بندی بازار نقش اصلی اساسی را ایفا می‌کنند! این عوامل شامل بخش بندی مشتریان به چهار دسته زیر می‌باشد:
نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که همیشه یک تعادل میان اندازه بازار و سهم منطقی شما از بازار وجود دارد. بعنوان مثال، به دست آوردن 2 درصد سهم از یک بازار 10 میلیارد دلاری همان مقدار درآمد برای سازمان شما به وجود می‌آورد که 20 درصد سهم از یک بازار 1 میلیارد دلاری یا 80 درصد سهم از یک بازار 250 میلیون دلاری ایجاد خواهد کرد. این رقم در هر سه مورد فوق 200 میلیون دلار است. اما لازم به ذکر است که در خصوص سهم 80 درصدی از بازار ،فضای زیادی برای رشد نخواهید داشت، مگر اینکه خود بازار رشد بسیار وسیع و سریعی داشته باشد.
در خصوص سهم بازار 2 درصدی نیز شما جایگاه بسیار کمی دارید. اما اگر استراتژی‌های مناسبی داشته باشید یا جایگاهتان در حال رشد باشد، این میزان از سهم افزایش می‌یابد و پیشرفتتان بیشتر خواهد شد. این موضوع می‌تواند فرصت گسترش در بازار را به شما عزیزان بدهد. اگر بعدها احساس کنید که ارزش پیشنهادی اولیه شما و یا مدل کسب و کارتان ایراد دارد، فضای کافی برای چرخش خواهید داشت و همچنان می‌توانید به موفقیت برسید و رشد کنید! از جمله نکات مهمی که باید بدانید، به شرح زیر است:
همان‌گونه که می‌دانید، محاسبه اندازه بازار امری سخت و در بسیاری از مواقع پیچیده است. در این راستا تیم متخصص اس دیتا، داشبوردی را برای شما عزیزان طراحی کرده است که با استفاده از آن می‌توانید به راحتی اندازه بازار خود را محاسبه کرده و استراتژی‌های مناسبی را برای فروش محصولات یا خدمات خود اتخاذ نمایید. در این داشبورد جمعیت ایران بر اساس استان‌ها، محل زندگی، جنسیت، درآمد، سن و ... تفکیک شده است که شما عزیزان بتوانید به راحتی سایز بازار خود را اندازه‌گیری کنید. بعلاوه برای انجام تحقیقات بازار خود می‌توانید به متخصصان اس دیتا مراجعه کرده و با آنها در این خصوص مشورت نمایید.
برای مشاهده داشبورد سایز بازار روی لینک زیر کلیک کنید
مشاهده داشبورد
ممکن است این سوال برای شما عزیزان به وجود بیاید که پس از محاسبه اندازه بازار، آن را چگونه در تصمیمات خود دخیل کنیم؟ یا اصلا با اندازه بازاری که محاسبه شد چه کارهایی می‌توان انجام داد؟ در واقع اندازه بازار به شما کمک می‌کند تا بدانید که:
همان‌گونه که در ابتدای این مقاله اشاره کرده‌ایم، اندازه بازار شما تعداد کل خریداران احتمالی محصول یا خدمات شما در یک بازار معین می‌باشد. در واقع به منظور محاسبه اندازه بازار، باید:
1)مشتری هدف خود را بشناسید
2)نگاهی به رقبا و میزان فروش آنها یا سهم بازارشان داشته باشید.
3)از طریق مصاحبه‌های فردی، گروه‌های متمرکز یا نظرسنجی‌ها، میزان علاقه دیگران به محصول خود را ارزیابی کنید.
در واقع باید اشاره شود که برآورد اندازه بازار شما موضوع بسیار مهمی برای انتخاب‌های عاقلانه و تصمیمات آگاهانه می‌باشد. هر تجارتی باید از اهمیت این مهم آگاه باشد و نحوه محاسبه آن را بداند.
اندازه بازار یک شاخص بسیار مهم است و اندازه‌گیری دقیق آن برای سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد. به دلیل آنکه سرمایه گذاران می‌خواهند بدانند که آیا بازار شما سود دهی کافی را دارد یا خیر؟ میزان کسب درآمد چقدر است یا اینکه بازار مورد نظر ارزش سرمایه‌گذاری دارد؟ علاوه بر این، بسیار مهم است که تشخیص دهید آیا درآمد بالقوه‌ای که به دست خواهید آورد از هزینه‌های کسب و کار شما بیشتر است یا خیر. در این راستا می‌توانید از تیم متخصص اس دیتا کمک بگیرید و برای تحقیقات بازار خود راهی مناسب و مطمئن را انتخاب کنید.