اقدام برای ساخت‌وساز با تعیین زمین مناسب از لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب‌وهوایی به عنوان مهم‌ترین ملاک شناخته می‌شود. اما برای ارزش‌گذاری آن زمین و ملک علاوه بر موقعیت مکانی فاکتورهای مهم دیگری هم وجود دارد که حائز اهمیت باشند. با استناد به آمار اعلام شده توسط سازمان آمار کشور طی سال‌های اخیر قیمت خانه‌های کلنگی 175 درصد رشد و در کنار آن آپارتمان‌ها 110 درصد رشد قیمت را داشته است.
تورم در بازار مسکن
در چند سال گذشته قیمت‌گذاری‌های ملک به صورت غیراصولی و نامتعارف شکل گرفته است که تورم را می‌توان عامل تأثیرگذار بر این وضع دانست. در کشور ما یکی از کم ریسک‌ترین نوع سرمایه‌گذاری‌ها مربوط به سرمایه‌گذاری بر روی ملک است و هر ساله تعداد افراد زیادی به سمت این سبک سرمایه‌گذاری‌ها روی می‌آورند. این در حالی است که در کشور ما 60 درصد قیمت مسکن مربوط به ارزش زمین است اما در کشورهای دیگر ⅕ است.
انواع قیمت‌گذاری‌ها
برای ساخت‌وساز اصلی‌ترین عامل جهت قیمت‌گذاری تعیین کاربری آن زمین است که تجاری، صنعتی، مسکونی یا استحفاظی می‌باشد. (زمین‌هایی که برای محیط تفریحی و بهداشتی یا مناسب محیط‌زیست است را استحفاظی می‌گویند.)
برای قیمت‌گذاری زمین‌ها چند عامل تأثیرگذار است برخی از آن عوامل را در زیر آورده‌ایم:
1. سند داشتن: سند خود به تنهایی انواع مختلفی دارد.
سند منگوله دار
سند مربوط به ملک بن چاقی
سند اوقافی
سند قولنامه‌ای
سند وکالتی
سند تک‌برگ
سند رهنی
2. پیشرفت در خرید و فرروش: راکد نبودن بازار خرید و فروش در تعیین قیمت زمین حائز اهمیت است.
3. متراژ زمین: متراژ زمین اساسی‌ترین عاملی که با قیمت‌گذاری زمین رابطه مستقیم دارد.
4. زمین چندبر: اینکه زمین دو نبش یا بیشتر است یا خیر.
5. موقعیت جغرافیایی: محل قرار گیری زمین و امکانات موجود در آن‌جا در قیمت‌گذاری زمین تأثیر به سزایی دارد.
علاوه بر موارد فوق عواملی همچون منظره و چشم‌انداز، استفاده از مصالح مرغوب در ساخت بنا می‌تواند تأثیر گذار باشد. در این بین برای برخی افراد نورگیر بودن خانه و داشتن انباری و بالکن، تحت شرایط‌های خاص دارا بودن پارکینگ برای هر واحدی در قیمت‌گذاری امتیاز برتری به حساب می‌آید.
قیمت‌گذاری زمین‌های کشاورزی
با توجه به اینکه زمین انواع مختلف دارد نرخ و ارزش آن متفاوت خواهد بود یکی از انواع زمین‌ها را می‌توان زمین‌های مربوط به کشاورزی در نظر گرفت از این رو برای قیمت‌گذاری این سبک زمین‌ها باید در نظر داشت که زمین حاصلخیز است یا خیر، در شیب قرار گرفته یا خیر البته اگر در آن زمین چاه آب هم قرار گرفته باشد تا 25 درصد روی قیمت‌گذاری آن زمین اهمیت خواهد داشت.
قیمت‌گذاری‌های زمین‌های مسکونی
در قیمت‌گذاری‌های مسکونی ملک نوساز ملاک تعیین قیمت قرار می‌گیرد و هر سال ارزش ملک نوساز با توجه به معیار در نظر گرفته شده کم می‌شود. مجتمع‌های 2 تا 3 واحدی ارزش 5 تا 10 درصدی نسبت به مجتمع‌های با واحد بالاتر را دارد و در واحدهای جنوبی نیز 5 تا 7 درصد گران قیمت‌تر از واحدهای شمالی هستند. همچنین واحدهای موجود در برج به نسبت واحدهای آپارتمانی به علت فول امکانات بودن 20 درصد ارزش بیشتر را شامل می‌شوند. برخی از افراد ترجیح می‌دهند در هر طبقه یک واحد قرار گرفته باشد بنابراین این عامل در قیمت‌گذاری حائز اهمیت است.
نتیجه‌گیری
بنابراین بهتر است قبل از خرید هر زمین و یا ملکی تمامی ملاک‌هایی که در تعیین قیمت به عنوان فاکتور است را بررسی کنیم و سپس با کسب آگاهی لازم اقدام به خرید کنیم.