بازار بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست در صنایع غذایی به یکی از روندهای مهم در صنعت تولید غذا و نوشیدنی تبدیل شده است. افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به محیط زیست و تغییرات اقلیمی و همچنین فشار دولت‌ها برای کاهش آلودگی محیط زیست، باعث رشد تقاضا برای بسته‌بندی‌های پایدار و قابل بازیافت در صنایع غذایی شده است.
بسته‌بندی‌هایی که از مواد قابل بازیافت، زیست‌تخریب‌پذیر یا مواد طبیعی ساخته شده‌اند، به عنوان گزینه‌ای برای کاهش اثرات منفی بسته‌بندی‌های پلاستیکی و شیمیایی معرفی می‌شوند. این مقاله به بررسی سایز بازار، سهم برندها و فرصت‌های صادراتی در زمینه بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست در صنایع غذایی خواهد پرداخت.
سیاسی: سیاست‌های دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در خصوص کاهش استفاده از پلاستیک و تشویق به استفاده از بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست موجب رشد این بازار شده است.
اقتصادی: با توجه به نوسانات نرخ ارز و هزینه‌های تولید، بسته‌بندی‌های قابل بازیافت در ابتدا هزینه‌بر به نظر می‌رسند، اما در بلندمدت به صرفه‌تر خواهند بود.
اجتماعی: تغییرات در سبک زندگی و افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به تاثیرات منفی بسته‌بندی‌های پلاستیکی، موجب تقاضا برای بسته‌بندی‌های سبز شده است.
فناوری: پیشرفت در تولید مواد بسته‌بندی زیست‌تخریب‌پذیر، بهبود کارایی بسته‌بندی‌های گیاهی و تولید تکنولوژی‌های جدید برای جایگزینی پلاستیک از عوامل رشد این بازار است.
محیط زیست: فشار روزافزون بر صنعت برای کاهش تولید زباله‌های پلاستیکی و استفاده از مواد پایدار، عامل اصلی رشد بازار بسته‌بندی‌های سبز است.
قانونی: قوانین و مقررات جدید که شرکت‌ها را ملزم به استفاده از بسته‌بندی‌های قابل بازیافت یا زیست‌تخریب‌پذیر می‌کند، در بسیاری از کشورها موجب تسریع روند تغییرات در صنعت بسته‌بندی شده است.
افزایش تقاضا برای بسته‌بندی‌های قابل بازیافت و کاهش مصرف پلاستیک در صنایع غذایی
معرفی استانداردهای جدید جهانی برای بسته‌بندی‌های سبز
فشار دولت‌ها به برندهای صنایع غذایی برای تغییر در بسته‌بندی‌ها و استفاده از مواد زیست‌پذیر
توجه مصرف‌کنندگان به اثرات محیط زیستی محصولات غذایی و اهمیت بسته‌بندی‌های سبز
بر اساس داده‌های تخمینی، سایز بازار بسته‌بندی‌های سازگار با محیط‌زیست در صنایع غذایی در ایران حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۴ برآورد می‌شود. سهم مصرف‌کنندگان خانگی حدود ۶۵٪ و سهم بخش B2B شامل تولیدکنندگان مواد غذایی و برندهای بزرگ حدود ۳۵٪ است.
رشد سالانه بازار حدود ۱۱٪ پیش‌بینی می‌شود. مصرف‌کنندگان خانگی به دنبال بسته‌بندی‌های قابل بازیافت، زیست‌تخریب‌پذیر و با طراحی جذاب هستند و بخش B2B روی حجم سفارش، استاندارد جهانی و هزینه‌های تولید تمرکز دارد.
بسته‌بندی‌های گیاهی و زیست‌تخریب‌پذیر: شامل بسته‌بندی‌های کاغذی، نشاسته‌ای و بسته‌بندی‌های ساخته شده از مواد گیاهی
بسته‌بندی‌های پلاستیکی قابل بازیافت: شامل بسته‌بندی‌های پلاستیکی از مواد بازیافت‌پذیر یا قابل بازگشت به چرخه تولید
بسته‌بندی‌های ترکیبی: ترکیب مواد طبیعی با تکنولوژی‌های مدرن برای افزایش طول عمر و محافظت از محصولات غذایی
خانگی: خانواده‌ها و مصرف‌کنندگان که به محصولات سبز و پایدار علاقه دارند
B2B: تولیدکنندگان مواد غذایی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، برندهای بزرگ صنایع غذایی و صادرات به کشورهای دیگر
مصرف‌کنندگان خانگی به بسته‌بندی‌های جذاب، کارآمد و قابل بازیافت اهمیت می‌دهند، در حالی که بخش B2B روی استانداردهای جهانی، کیفیت و هزینه‌های تولید تمرکز دارد. محصولات مکمل مانند لوازم بسته‌بندی و تجهیزات کنترل کیفیت بسته‌بندی تجربه مصرف را کامل می‌کنند.
سبز ایران: سهم بازار ۲۵٪، محصولات متنوع و بسته‌بندی مقاوم
پلی‌پک: سهم ۲۰٪، تمرکز بر تولید بسته‌بندی‌های گیاهی و زیست‌تخریب‌پذیر
ایران پلاست: سهم ۱۵٪، محبوب در بخش B2B و فروشگاه‌های زنجیره‌ای
بهار سبز: سهم ۱۰٪، کیفیت بالا و خدمات پس از فروش مناسب
سایر برندهای کوچک داخلی: سهم ۳۰٪، هرکدام سهم <۵٪
سهم بازار: ۱۰٪، شامل برندهای جهانی با تکنولوژی بهینه و بسته‌بندی‌های نوآورانه
رقابت داخلی: بالا
ورود تازه‌واردان: متوسط
قدرت تامین‌کننده: بالا
قدرت خریدار: متوسط
تهدید جایگزین‌ها: متوسط
مصرف‌کنندگان به بسته‌بندی‌های قابل بازیافت، مواد طبیعی و محافظت از محیط زیست توجه ویژه دارند. خرید آنلاین سهم قابل توجهی از بازار را تشکیل می‌دهد و ترکیب محصولات مکمل مانند لوازم بسته‌بندی و تجهیزات کنترل کیفیت رضایت مصرف‌کننده را افزایش می‌دهد.
مواد اولیه: کاغذ، نشاسته، مواد بازیافت‌پذیر و پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر
تولید و بسته‌بندی: کارخانه‌های داخلی و وارداتی با رعایت استانداردهای بهداشتی و محیط زیستی
کانال‌های فروش: فروشگاه‌های آنلاین، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و برندهای B2B
واسطه‌ها: عمده‌فروش‌ها و توزیع‌کنندگان محلی
فرصت‌ها:
افزایش علاقه مصرف‌کنندگان به بسته‌بندی‌های سبز و پایدار
توسعه فروش آنلاین و بازاریابی دیجیتال
امکان صادرات به کشورهای همسایه و بازارهای جهانی
تهدیدها:
رقابت شدید برندهای داخلی و وارداتی
نوسانات قیمت مواد اولیه
تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان
خوش‌بینانه: رشد سالانه ۱۲٪ و افزایش سهم برندهای داخلی و وارداتی
محتمل: رشد ۱۱٪ و تثبیت سهم برندهای اصلی
بدبینانه: رشد ۸٪ و کاهش توان خرید
تولیدکنندگان و فروشندگان باید تمرکز خود را بر کیفیت، طراحی و دوام بسته‌بندی‌های سبز و پایدار قرار دهند، کانال‌های فروش آنلاین و B2B را توسعه دهند و از بازاریابی دیجیتال برای افزایش سهم بازار استفاده کنند. همچنین محصولات مکمل مانند لوازم بسته‌بندی و تجهیزات کنترل کیفیت ارزش سبد خرید و تجربه مصرف‌کننده را افزایش می‌دهند.