مقدمه 

بازار تن ماهی در ایران طی سال‌های اخیر با رشد قابل توجهی مواجه شده است و بررسی سهم برندهای منتخب اهمیت زیادی پیدا کرده است. مصرف‌کنندگان خانگی و بخش B2B شامل رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها دو بخش اصلی بازار را تشکیل می‌دهند.

این بازار شامل انواع کنسروهای تن ماهی ساده، طعم‌دار، کوچک و بسته‌بندی متوسط است. بررسی سهم برندها و اندازه بازار کمک می‌کند تا تصمیمات استراتژیک تولیدکنندگان و فروشندگان بهتر و هدفمندتر اتخاذ شود. 

تحلیل کلان (Macro Analysis)

 بررسی PESTEL

• سیاسی: قوانین واردات و استانداردهای وزارت بهداشت بر کیفیت و قیمت برندهای وارداتی و داخلی تاثیرگذار است.

• اقتصادی: نوسانات نرخ ارز و تورم بر قیمت محصولات وارداتی و تولید داخلی اثر می‌گذارد.

• اجتماعی: افزایش توجه خانواده‌ها به پروتئین سالم و مصرف محصولات آماده باعث رشد بازار شده است.

• فناوری: پیشرفت در بسته‌بندی کنسروها و افزایش ماندگاری، کیفیت محصول را ارتقا داده است.

• محیط زیست: بسته‌بندی قابل بازیافت و تولید از منابع پایدار، به اعتماد مصرف‌کننده کمک می‌کند.

• قانونی: رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی غذایی، اعتماد مصرف‌کننده را افزایش داده است.

 روندهای کلان مؤثر

• افزایش فروشگاه‌های آنلاین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای

• رشد علاقه مصرف‌کنندگان به محصولات سالم و آماده

• توسعه برندهای داخلی و رقابت با محصولات وارداتی

اندازه بازار و روند رشد

بر اساس داده‌های تخمینی، سایز بازار تن ماهی در ایران حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۴ است. سهم محصولات خانگی حدود ۷۰٪ و سهم رستوران‌ها و مراکز غذایی حدود ۳۰٪ است.

رشد سالانه بازار حدود ۸٪ پیش‌بینی می‌شود. مصرف‌کنندگان خانگی به دنبال تن ماهی با کیفیت، بسته‌بندی مناسب و ماندگاری بالا هستند. بخش B2B شامل رستوران‌ها و فروشگاه‌ها نیز برای تأمین حجم بالا به محصولات با استاندارد حرفه‌ای نیاز دارند.

بخش‌بندی بازار (Market Segmentation)

بر اساس نوع محصول

• کنسرو تن ماهی ساده: مصرف روزانه خانگی

• کنسرو تن ماهی با طعم و سبزیجات: ترکیبی برای تنوع طعم

• محصولات بسته‌بندی کوچک و تک‌نفره: مناسب مصرف سریع و مسافرت

 بر اساس مشتری

• مصرف‌کننده خانگی: خرید مستقیم از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین

• B2B: رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و تأمین‌کنندگان عمده

 تحلیل نیازها

مصرف‌کنندگان خانگی به طعم، کیفیت، قیمت و ماندگاری محصول اهمیت می‌دهند. بخش B2B بر حجم سفارش، کیفیت پایدار و قیمت رقابتی تمرکز دارد.

بازیگران اصلی بازار (Competitive Landscape)

برندهای داخلی منتخب

• تحفه (Tohfe)

  • سهم بازار: ۲۰٪

  • ویژگی‌ها: محصولات متنوع، کیفیت بالا، بسته‌بندی مقاوم

• شیلانه (Shilaneh)

  • سهم بازار: ۱۵٪

  • ویژگی‌ها: سابقه طولانی در تولید، سهم قابل توجه صادراتی

• دلپذیر (Delpazir)

  • سهم بازار: ۱۲٪

  • ویژگی‌ها: تولید تن ماهی و سایر کنسروهای غذایی

• کامچین (Kamchin)

  • سهم بازار: ۱۰٪

  • ویژگی‌ها: کیفیت بالا، محصولات خانگی و حجم متوسط

• یک و یک (Yek & Yek)

  • سهم بازار: ۸٪

  • ویژگی‌ها: محصولات متنوع با بسته‌بندی استاندارد

• سایر برندها

  • سهم بازار: ۳۵٪
  • ویژگی‌ها: شامل برندهای کوچک داخلی و وارداتی، هرکدام سهم <۵٪، اما مجموعاً بخش قابل توجهی از بازار را تشکیل می‌دهند

تحلیل رقابتی

• رقابت داخلی: بالا

• ورود تازه‌واردان: متوسط

• قدرت تامین‌کننده: متوسط

• قدرت خریدار: بالا

• تهدید جایگزین‌ها: متوسط

رفتار مصرف‌کننده (Consumer Insights)

• علاقه به محصولات سالم، با کیفیت و آماده مصرف

• مصرف‌کنندگان خانگی بیشترین توجه را به بسته‌بندی و ماندگاری محصول دارند

• خرید آنلاین سهم قابل توجهی از بازار را تشکیل می‌دهد

• برند، کیفیت و طعم اصلی‌ترین عوامل تصمیم‌گیری هستند

• مصرف محصولات مکمل مانند آبلیمو و چاشنی‌ها روند مصرف تن ماهی را تکمیل می‌کند

زنجیره تأمین و کانال‌های توزیع

• مواد اولیه: ماهی تازه، روغن، نمک و مواد افزودنی مجاز

• تولید و بسته‌بندی: کارخانه‌های داخلی و وارداتی با رعایت استانداردهای بهداشتی

• کانال‌های فروش: سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، فروشگاه‌های آنلاین و رستوران‌ها

• واسطه‌ها: عمده‌فروش‌ها و توزیع‌کنندگان محلی

فرصت‌ها و تهدیدها

فرصت‌ها:

• افزایش علاقه به محصولات آماده و سالم

• فروش آنلاین و بازاریابی دیجیتال

• صادرات به کشورهای همسایه

تهدیدها:

• رقابت شدید برندهای داخلی و وارداتی

• نوسانات قیمت مواد اولیه

• تغییر ترجیحات مصرف‌کنندگان

پیش‌بینی و سناریوسازی

• خوش‌بینانه: رشد ۱۰٪ سالانه و افزایش سهم برندهای داخلی

• محتمل: رشد ۸٪ و تثبیت سهم برندهای وارداتی و داخلی

• بدبینانه: رشد ۵٪ و کاهش توان خرید مصرف‌کنندگان

جمع‌بندی و توصیه‌های استراتژیک

• تمرکز بر کیفیت، بسته‌بندی و ماندگاری محصولات تن ماهی

• توسعه کانال‌های فروش آنلاین و B2B

• بازاریابی دیجیتال و همکاری با فروشگاه‌ها و رستوران‌ها