پرسودترین کالاهای صادراتی ایران دسته‌بندی‌های
مختلفی دارد که می‌توان آنها را به کشورهای همسایه، کشورهای اروپایی، آمریکای جنوبی و ... صادر کرد. خوشبختانه کشور عزیزمان ایران، از نظر تولید کالا و محصولات در صنایع مختلف بسیار پر بار است. از منظر کشاورزی، صنایع دستی، نفت و گاز و ... محصولات و کالاهایی وجود دارد که صادرات آنها بسیار پرسود است و می‌تواند به اقتصاد کشور کمک شایانی نماید. در این مقاله از وب سایت اس دیتا قصد داریم تا به بررسی پرسودترین کالاهای صادراتی ایران بپردازیم و در اینباره اطلاعات مهمی را به شما خوانندگان عزیز منتقل نماییم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با اس دیتا همراه باشید.
تقسیم بندی کالاهای صادراتی:
انواع کالاهایی که از ایران به کشورهای دیگر صادر می‌شود، باید بر طبق قوانین و ضوابط صادرات انجام شود. بر همین اساس تقسیم بندی کلی کالاهای صادراتی شامل موارد زیر می‌باشد:
کالاهای مشروط
در واقع کالاهای مشروط از جمله کالاهایی هستند که برای صادرات آنها باید مجوز و موافقت‌های لازم از وزارتخانه را دریافت نمود.
کالاهای مجاز
کالاهای مجاز، کالاهایی هستند که طبق قوانین و ضوابط موجود صدور آنها نیازی به کسب مجوز نخواهد داشت. قابل ذکر است که قوانین و ضوابط موجود در کالاهای مجاز صادراتی شامل استاندارد، گواهی بهداشت دامی، انسانی و گیاهی می‌باشد و در صورت رعایت قوانین، مجوزهای لازم برای صادرات این کالا صادر می‌شود.
کالاهای ممنوع الصدور
این کالاها، در واقع همان کالاهایی هستند که صادرات آنها ممنوع می‌باشد و مجوزی برای صادرات آنها صادر نخواهد شد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که در برخی از شرایط خاص ممکن است دولت صدور برخی از کالاها به کشورهای دیگر را ممنوع کند.
آمار صادرات محصولات ایران:
برای آنکه بتوانیم از صادرات محصولات ایرانی به کشورهای دیگر سود بالایی را داشته باشیم و همچنین به اقتصاد کشور کمک نماییم، باید از آمار و ارقام مربوط به صادرات محصولات، قیمت جهانی آنها، میزان فروش محصولات و .... آگاهی داشته باشیم.
در کل محصولات صادراتی ایران به چندین دسته کلی تقسیم بندی می‌شوند که در زیر به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
1)محصولات کشاورزی
با توجه به تحلیل‌ها و بررسی‌های داده‌های آماری از گمرک در سال 98 و 99 ، محصولات عمده در بخش کشاورزی و همچنین ارزش هر کدام به صورت زیر دسته بندی شده است:
صادرات انواع میوه‌های درختی. به ارزش یک میلیارد و ۲۷۹ میلیون دلار با سهم ۳۱.۲ درصد
صادرات انواع سبزیجات و محصولات جالیزی. به ارزش ۹۲۵.۴ میلیون دلار با سهم ۲۲.۶ درصد
صادرات شیر و فرآورده‌های مربوط به آن. به ارزش ۳۲۵.۹ میلیون دلار با سهم ۸ درصد
صادرات ماهی و میگو. به ارزش ۱۶۵.۶ میلیون دلار با سهم ۴ درصد
متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۸۱۹ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (۲۷۶ دلار) ۲۹۶.۷ درصد بیشتر است.
اگر بخواهیم یک بررسی کلی درباره میزان صادرات کالاهای کشاورزی ایران داشته باشیم، باید ذکر کنیم که در 6 ماه اولیه سال 97 ، صادرات محصولات کشاورزی ایران در حدود ۳ میلیون و۵۱۴ هزار تن و با ارزش ۳۱۴۹ میلیون دلار برآورد شده است که این مقدار نسبت به سال گذشته 27 درصد افزایش را اعلام می‌کند! بیشترین میزان محصولات صادراتی کشاورزی تا کنون به کشورهای زیر بوده است:
عراق 40 درصد
افغانستان 13 درصد
امارات 8/6
کشورهای پاکستان، روسیه، هند و آلمان در رده‌های پایین‌تر قرار دارند.
با توجه به آمارهای دیگری که در سال 98 و 99 به دست آمد، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ۵ میلیون و ۷ هزار تن و به ارزش ۴ میلیارد و ۹۹ میلیون دلار است که از نظر وزن و میزان ۵.۶ درصد و از نظر ارزش ۱۶.۶ درصد کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. البته قابل ذکر است بنا به دلایل مختلف مانند شرایط تحریم‌ها این ارقام به نسبت سال‌های گذشته کمتر می‌باشد؛ با این وجود نیز میزان صادرات محصولات کشاورزی به نسبت رقم مناسبی را به خود اختصاص داده است.
2)محصولات پتروشیمی
صنایع و محصولات پتروشیمی یکی دیگر از مهم‌ترین محصولات صادراتی از ایران است و به عنوان صنعت طلایی کشور عزیزمان شناخته می‌شود. در این واقع این صنایع از جمله فعالیت‌هایی است که در صنعت حمل و نقل بسیار مهم است. ایران به کشورهایی مانند چین، هند، عراق، ترکیه، پاکستان، آذربایجان، امارات متحده عربی و بسیاری از کشورهای اروپایی، آفریقایی و آمریکای لاتین محصولات پتروشیمی خود را صادر می‌کند.
به نقل از انجمن صنایع پلیمر ایران، رئیس امور بین‌المللی شرکت ملی صنایع پتروشیمی بیان کرد که متوسط قیمت صادراتی هر تن محصولات پتروشیمیایی در سال 90 به میزان 800 دلار بوده است که در سال 99 به میزان 362 دلار کاهش یافته است.
این موضوع در حالی است که میزان کل تولیدات پتروشیمی در سال 99 به اندازه 35 میلیون تن بوده است و به میزان 30 درصد از آن (حدود 10 میلیون تن) برای صنایع داخلی مورد استفاده قرار گرفته و 70 درصد دیگر (حدود 25 میلیون تن) به بازارهای هدف خارجی صادر شده است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی اذعان داشتند که میزان ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی در سال 98 به میزان 66 میلیون رسیده بود که با بهره برداری طرح‌های خاص اکنون این مقدار به 90 میلیون تن رسیده است! همچنین طرح‌های فعال دیگری در این عرصه وجود دارد که تولید محصولات پتروشیمی را در سال 1404 به میزان 135 میلیون تن خواهد رساند. با تحقق این طرح‌ها رتبه ایران در تولید محصولات پایه در خاورمیانه از رتبه دوم به جایگاه نخست ارتقا می‌یابد.
3)محصولات دانش بنیان
یکی دیگر از محصولاتی که در سال‌های اخیر میزان صادرات آن افزایش یافته است، محصولات دانش بنیان می‌باشد. محصولات دانش بنیان در زمینه‌های مختلف توانسته است رشد بی نظیری داشته باشد و بتواند نقش مهمی را در کالاهای صادراتی کشور ایفا کند.
لازم به ذکر است که تا کنون 5000 شرکت دانش بنیان به ثبت رسیده و مورد صلاحیت قرار گرفته است که از سال 1394 تا کنون ۴۱۵ شرکت دانش بنیان در طی سال‌های اخیر توانسته‌اند رکورد بسیار مناسبی در صادرات محصولات دانش بنیان داشته باشند. اما با توجه به آمارهای دیگری که به دست آمده، معاون دفتر توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی خبر داد که در سال 1398 میزان صادرات شرکت‌های دانش بنیان عددی معادل ۴۰۰ میلیون دلار توسط ۲۵۰ شرکت دانش بنیان بوده است که رقم مناسبی را به خود اختصاص داده و جای پیشرفت بسیاری دارد. از جمله محصولاتی که در این زمینه بیشترین میزان صادرات را به خود اختصاص داده‌اند، شامل موارد زیر می‌باشد:
دارو و تجهیزات پزشکی شامل داروهای شیمیایی، داروهای نانو و زیست فناوری.
مواد پیشرفته، پلیمر، مواد و رزین شیمیایی
ماشین آلات و تجهیزات صنعتی
کشورهایی که هدف صادرات محصولات دانش بنیان ایران هستند، کشورهای همسایه و کشورهای آسیای میانه می‌باشد. اما از جمله کشورهای مخاطب؛ عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای حوزه خلیج فارس جزء بازارهای اصلی صادراتی بوده‌اند.
4)محصولات گلخانهای
شایان ذکر می‌باشد که در حال حاضر یکی از مهم‌ترین بازارهای وجود در صادرات، محصولات گلخانهای است و پیش بینی می‌شود که تا سال 2026 میلادی به یکی از پر رونق‌ترین بازارها تبدیل شود. خرید و فروش محصولات گلخانهای، برای کشورهایی که توانایی و تولید محصولات کشاورزی گلخانهای را ندارند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. باید اشاره شود که میزان تولید محصولات گلخانهای در سال 96 حدود 2 میلیون و 600 هزار تن سبزی و صیفی و یك میلیارد و 600 میلیون گل و گیاه زینتی و شاخه بریده بود که در این سال رقم بسیار مناسبی را به خود اختصاص داد. در سال 99 نیز بیش از 820 هزار تن انواع محصولات گلخانهای به ارزش 300 میلیون دلار به كشورهای مختلف صادر شد.
پرسودترین کالاهای صادراتی ایران:
به صورت کلی خریداران کالاهای ایرانی کشورهای چین، امارات، عراق و کره هستند و سهم صادرات کالاهای ایرانی به این کشورها در طول سال‌های اخیر 230 درصد افزایش داشته است. به نقل از گزارشات مختلف، پر سودترین کالاهای صادراتی ایران خشکبار، عسل، خرما، مواد معدنی، سنگ‌های زینتی، مواد شیمیایی و پتروشیمی و صنایع دستی بوده است.
البته سودآورترین کالاهای صادراتی ایران خود دسته بندی مشخصی دارند. قابل ذکر استکه پس از محصولات پتروشیمی و میعانات گازی، گروه‌های کالایی مانند صنایع معدنی فلزی، خشکبار، میوه و تره‌بار و محصولات پلیمری بیشترین سود را در سال 99 داشته است.
میزان یا ارزش صادرات پنج گروه کالا صادراتی مهم در مجموع ۲۸ میلیارد و ۲۶۲ میلیون دلار است که در واقع سهم بزرگی از میزان صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. صادرات کالاهای پرسود در ایران در سال 99 معادل ۳ میلیارد و ۲۸۲ میلیون دلار ثبت شده که نسبت به سال ۹۸ با افت ۶۸ درصدی مواجه شد. اما با ارائه طرح‌های جدید امیدواریم که این مقدار را به بالاترین حد خود برسانیم.
در زیر نموداری از پرسودترین کالاهای صادراتی و سهم آنها را ارائه کرده ایم: