مقدمه
آگاهی از برند (Brand Awareness) یکی از کلیدی‌ترین شاخص‌های بازاریابی است که نشان می‌دهد یک برند تا چه اندازه در ذهن مصرف‌کنندگان حضور دارد و چه میزان احتمال دارد هنگام خرید به‌طور خودکار یادآوری و انتخاب شود. اهمیت این شاخص در بازار محصولات بهداشتی و آرایشی، به‌ویژه شامپو بدن، بسیار زیاد است؛ زیرا این دسته محصول هم مصرف مداوم دارد و هم رقابت شدیدی میان برندهای داخلی و خارجی در آن جریان دارد.
برندهایی که سطح بالایی از آگاهی دارند، به‌طور طبیعی سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص می‌دهند، در حالی که برندهای کمتر شناخته‌شده باید برای معرفی و تثبیت جایگاهشان سرمایه‌گذاری بیشتری در تبلیغات و بازاریابی انجام دهند.
روش تحقیق
این مطالعه بر پایه یک نظرسنجی میدانی طراحی شده است. پاسخ‌دهندگان در مناطق مختلف کشور انتخاب شدند تا ترکیب مناسبی از گروه‌های جمعیتی (جنسیت، سن و موقعیت جغرافیایی) نمایان شود.
روش سنجش، یادآوری بدون کمک (Unaided Recall) بوده است. به این معنا که از شرکت‌کنندگان پرسیده شد: «کدام برندهای شامپو بدن را می‌شناسید؟» و آنها آزادانه نام برندها را ذکر کردند. سپس درصد یادآوری هر برند محاسبه گردید.
تحلیل و بحث
در این نظرسنجی میدانی که به‌منظور بررسی آگاهی از برند شامپو بدن در بازار ایران انجام شد، ۱۲ برند مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند تا سطح آگاهی مصرف‌کنندگان از آنها سنجیده شود. نتایج نشان می‌دهند که میزان آگاهی از برند در بازار شامپو بدن ایران بسیار متنوع است و برندهای مختلف در جایگاه‌های متفاوتی قرار دارند.
برندهای پیشتاز بازار:
اولین برند که در این مطالعه نتایج چشمگیری به‌دست آورد، برند اکتیو است. با داشتن ۷۸٪ آگاهی از برند، اکتیو در صدر قرار دارد و نشان می‌دهد که این برند در ذهن مصرف‌کنندگان به‌شدت شناخته شده است. به‌ویژه با توجه به تبلیغات گسترده این برند و حضور فعال آن در بازار، جایگاه برجسته‌ای در ذهن مشتریان ایرانی دارد.
در جایگاه دوم، برند صحت قرار دارد که با ۶۷٪ آگاهی از برند نشان‌دهنده‌ی حضور قوی در ذهن مصرف‌کنندگان است. برند صحت با داشتن سابقه طولانی و ویژگی‌های برجسته‌ای همچون محصولاتی با ترکیبات ملایم و مناسب پوست حساس، توانسته است جایگاه خود را در بازار ایران تثبیت کند.
برند گلرنگ نیز با ۶۲٪ آگاهی از برند در جایگاه سوم قرار دارد. این برند به‌ویژه در بخش‌های مختلف بازار، از جمله شامپو بدن، توانسته است اعتماد مصرف‌کنندگان را جلب کند و جایگاه مناسبی در ذهن مصرف‌کنندگان پیدا کرده است.
برندهای میان‌رده:
در میان برندهایی که در رتبه‌های بعدی قرار دارند، برند مای با ۵۷٪ آگاهی از برند قرار دارد. این برند ایرانی با تمرکز بر تولید محصولات با کیفیت و متنوع، به‌ویژه در بخش‌های مراقبت از پوست و مو، توانسته است جایگاه معتبری پیدا کند.
نیوآ نیز با ۵۵٪ آگاهی از برند، یکی دیگر از برندهای شناخته‌شده است. این برند با داشتن شهرت جهانی و توزیع گسترده در ایران، توانسته است در ذهن مصرف‌کنندگان ایرانی به‌خوبی جا بیفتد.
همچنین برند اوه با ۵۳٪ و هیدرودرم با همان میزان آگاهی از برند (۵۳٪)، در این دسته قرار می‌گیرند. این برندها به‌ویژه با تبلیغات هدفمند و ارائه محصولاتی با ویژگی‌های خاص مانند مراقبت از پوست‌های خشک و حساس شناخته می‌شوند.
برندهای با آگاهی متوسط:
در این بخش، برند شون با ۴۸٪ آگاهی از برند قرار دارد. برند شون با تأکید بر ترکیبات گیاهی و طبیعی خود توانسته است مخاطبانی خاص جذب کند، اما هنوز در تلاش است تا جایگاه خود را در بازار رقابتی شامپو بدن ایران تقویت کند.
برند سینره با ۴۵٪ آگاهی از برند و حضور قابل‌توجهی در بازار، نشان‌دهنده‌ی گام‌های مؤثر این برند در جهت افزایش شناخت خود در میان مصرف‌کنندگان است. سینره با استفاده از تبلیغات هدفمند و تأکید بر کیفیت بالا و قیمت مناسب، توانسته است بخشی از بازار را در اختیار بگیرد.
برندهای با آگاهی کمتر:
در بخش برندهایی که به‌طور نسبی کمتر در ذهن مصرف‌کنندگان جای دارند، برند کامان با ۳۹٪ آگاهی از برند قرار دارد. این برند با تلاش برای به‌دست آوردن جایگاه خود در بازار، نیاز به استراتژی‌های تبلیغاتی بیشتری دارد تا بتواند نام خود را در میان برندهای اصلی شناخته‌شده قرار دهد.
برند دیپ سنس نیز با ۳۳٪ آگاهی از برند در رتبه بعدی قرار دارد. این برند هنوز در مراحل ابتدایی معرفی خود قرار دارد و نیازمند افزایش تلاش‌های بازاریابی برای جذب توجه بیشتر مصرف‌کنندگان است.
در انتهای این لیست، برند بیول با ۲۹٪ آگاهی از برند قرار دارد. این برند که هنوز در مراحل اولیه شناخته‌شدن در بازار است، برای رسیدن به جایگاه بالاتر باید تمرکز بیشتری بر استراتژی‌های تبلیغاتی و حضور در بازارهای مختلف بگذارد.
پیامدهای بازاریابی و پیشنهادات
-
برای برندهای پیشتاز (اکتیو، صحت، گلرنگ):
-
برای برندهای میان‌رده (مای، نیوآ، اوه، هیدرودرم):
-
برای برندهای رو به رشد (شون، سینره):
-
برای برندهای کمتر شناخته‌شده (کامان، دیپ سنس، بیول):
نتیجه‌گیری
نتایج این بررسی نشان می‌دهد که بازار شامپو بدن ایران بازاری رقابتی و متنوع است که در آن برندهای مختلف از نظر آگاهی در رتبه‌های متفاوتی قرار دارند. برندهایی مانند اکتیو، صحت و گلرنگ به‌واسطه‌ی تبلیغات مؤثر، سابقه طولانی و توزیع گسترده، در صدر آگاهی از برند قرار دارند. این برندها به‌خوبی توانسته‌اند در ذهن مصرف‌کنندگان جایگاه محکمی پیدا کنند و از این طریق رقابت بیشتری را از برندهای جدیدتر کسب کنند.
اما برندهای میان‌رده و تازه‌واردها نیز فرصت‌های قابل‌توجهی برای رشد دارند. برندهایی مانند مای، نیوآ و اوه با وجود جایگاه نسبی خود، می‌توانند با سرمایه‌گذاری بیشتر در تبلیغات و استراتژی‌های بازاریابی، به‌ویژه در فضای دیجیتال و تبلیغات هدفمند، سهم خود را در بازار شامپو بدن ایران گسترش دهند. علاوه بر این، برندهایی مثل بیول و دیپ سنس که در مراحل اولیه آگاهی از برند قرار دارند، باید برای جلب توجه مصرف‌کنندگان بیشتر تلاش کنند و از استراتژی‌های معرفی موثر بهره‌برداری کنند.
افزایش آگاهی از برند نه‌تنها به رشد سهم بازار کمک می‌کند، بلکه نقش اساسی در وفادارسازی مشتریان ایفا می‌کند. وقتی مصرف‌کننده به یک برند اعتماد کند و آن را در ذهن خود جای دهد، احتمال اینکه در آینده دوباره از آن برند خرید کند به‌شدت افزایش می‌یابد. این امر به افزایش فروش پایدار و حفظ جایگاه رقابتی برند در بازار کمک می‌کند.
بنابراین، سرمایه‌گذاری در افزایش آگاهی از برند، مخصوصاً از طریق تبلیغات هدفمند، حضور فعال در رسانه‌های اجتماعی و استفاده از نظرات و بازخوردهای مشتریان، یکی از کلیدی‌ترین گام‌ها برای موفقیت برندهای شامپو بدن در ایران خواهد بود. برندسازی قوی و شناخته‌شدن در ذهن مصرف‌کننده، اولین قدم به سمت وفاداری مشتری و رشد پایدار در بازار است.
